รู้จัก LLM: AI แปลภาษาที่นักแปลยุคใหม่ควรรู้
- ทัศนีย์ กีรติรัตน์วัฒนา
- 26 เม.ย.
- ยาว 2 นาที
หลัง OpenAI ได้เปิดตัว ChatGPT เมื่อปี 2018 หลายอาชีพรวมถึงนักแปลได้รับผลกระทบจากเทคโนโลยีนี้พอสมควร วันนี้จะพาทุกคนมารู้จักกับ Large Language Mode หรือที่หลายคนเรียก Gen AI กันมากขึ้น มันคืออะไร ช่วยงานแปลอย่างไร ข้อดี/ข้อเสีย และเทรนด์การใช้ LLM ในงานแปล
🧠LLM คืออะไร
🤖 แนะนำ LLM สำหรับแปลงานปี 2025
❓LLM ทำอะไรได้บ้างในวงการแปล
💻วิธีเรียกใช้ LLM ในงานแปล
💪ข้อดี/ข้อเสีย
🏁ทิ้งท้าย
LLM คืออะไร🧠
LLM ย่อมาจาก Large Language Model หรือโมเดลภาษาขนาดใหญ่ เป็น AI หรือปัญญาประดิษฐ์ที่ถูกสร้างจากการเทรนด์คลังข้อมูลมหาศาลบนโลกออนไลน์ (เช่น เว็บไซต์ หนังสือ ข้อมูล บทความ) ผ่านกระบวนการ Deep Learning ทำให้โมเดลเรียนรู้และเข้าใจการปรากฏร่วมของคำ บริบท รูปแบบภาษา และสามารถสร้างข้อความเป็นภาษาธรรมชาติได้ อันที่จริงแล้ว กระบวนการทำงานของ LLM คล้ายกับ Machine Translation มาก คือ ใช้วิธี "เดา" ว่าคำที่จะเกิดขึ้นต่อไปคือคำว่าอะไร สิ่งที่ต่างไปจาก Machine Translation คือ LLM มีคลังความรู้เกี่ยวกับโลกนี้ ทำให้เข้าใจความต่าง/ข้อจำกัดทางวัฒนธรรม ขณะเดียวกันก็ยังปรับแก้ผลลัพธ์ (Fine-tune) ผ่านการเขียน prompt (ถาม-ตอบ) ระหว่างทางได้
แนะนำ LLM: AI แปลภาษาปี 2025 🤖
อ้างอิงรายงานจาก Intento State of Machine Translation 2024 และ Language Technology Atlas ของ Nimdzi ปัจจุบัน (2025) มี LLM ให้เลือกใช้กว่า 20 โมเดล ทั้งแบบ commercial (เชิงพาณิชย์) และเปิดใช้ฟรีแบบ open-source ปู๊นขอหยิบยก LLM ที่คิดว่าเก่งด้านภาษาและรองรับภาษาไทยได้ค่อนข้างดี 3 ตัวคือ
OpenAI โดดเด่นด้านความแม่นยำของข้อมูล มี 2 โมเดลให้เลือก GPT-4.5 (เคลมว่าเก่งเรื่องเขียนและคิดไอเดีย) GPT-4o (ฉลาดกว่า 3.5)
Claude (Anthropic) โดดเด่นด้านความปลอดภัย มีโมเดลให้เลือก 2 ตัว คือ Claude 3.7 Sonnet (ฉลาดสุด) Claude 3.5 Haiku
Gemini (Google) โดดเด่นเรื่องความคิดสร้างสรรค์และการประมวลข้อมูลหลายรูปแบบพร้อมกัน มีโมเดลให้ลองเล่น 2 ตัวคือ Gemini 2.5 (ล่าสุด) และ Gemini 2.0 Flash
นอกจากนี้ LLM แบบ Open-source เริ่มมีบทบาทมากขึ้น เช่น โมเดล Llama 3.1 ของ Meta หรือ Deepseek-V3 ที่เหล่านักพัฒนาดาวน์โหลดไปใช้ได้ฟรีผ่าน HuggingFace
LLM ทำอะไรได้บ้างในวงการแปล❓
แปลเอกสาร นักแปลอาจใช้ LLM ร่างคำแปลฉบับแรกก่อน post-edit หรือใช้เป็น "เพื่อนคู่คิด" เวลาสมองตััน คิดคำแปลไม่ออก LLM ส่วนใหญ่แปลเป็นภาษาธรรมชาติและอ่านลื่นไหลกว่า Machine Translation (MT) แต่ยังติดด้านศัพท์เฉพาะทาง
ตรวจคำผิด/แก้ไวยากรณ์ ใช้ประโยชน์จากคลังข้อมูลภาษาขนาดใหญ่ในการแก้ไขจุดผิดไม่ว่าจะเป็นไวยากรณ์ การสะกด นอกจากนี้ ยังอ้างอิงแหล่งข้อมูลให้ LLM ไปค้นคว้าได้ด้วย
ใจความเดิม แต่คำใหม่ (Paraphrase / Reword) ให้ LLM ช่วย "เกลา" ภาษาให้สละสลวยและเหมาะสม เช่น ใช้ภาษาทางการขึ้น (หากต้นฉบับเป็นภาษาทางการ) ใช้ภาษาปาก (หากต้องแปลบทสนทนา) หรือแม้แต่สอนให้ LLM รู้จักวิธีเขียนตามสไตล์นักเขียนที่เราชอบ หรือเขียนให้ถูกใจกลุ่มผู้อ่านที่กำหนด
สรุปเนื้อหา หากมีเวลาอ่านต้นฉบับในเวลาจำกัด อาจให้ LLM ช่วยสรุปใจความสำคัญเพื่อปูข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับเอกสารอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ ยังนำไปใช้กับการ "แปลสรุป" ที่จำกัดจำนวนตัวอักษร
สร้าง glossary หรือ termbase ให้ LLM ช่วยสกัด "ศัพท์" ให้ก่อนเริ่มแปล เป็นการเตรียมตัวก่อนเริ่มแปล ช่วยคุมศัพท์ไม่ให้ลักลั่น
คิด Prompt สร้าง output ที่ต้องการ คนที่จะเขียน prompt ได้ดีที่สุดก็คือ LLM ด้วยกันเอง ลองถามหา prompt จาก LLM แล้วจะตกใจ อย่าลืมตั้ง "เป้าหมาย" หรือ "ผลลัพธ์" ที่อยากได้จาก LLM เสมอ
วิธีเรียกใช้ LLM ในงานแปล💻
ยังนั่ง "ตัดแปะ" ต้นฉบับ/คำแปลที่ได้จาก LLM ด้วยมืออยู่หรือเปล่า หัวข้อนี้จะสรุปวิธีเรียกใช้ LLM ทั้ง 4 วิธี
ผ่านแพลตฟอร์ม สามารถใช้งานผ่านเว็บไซต์ของ LLM แต่ละเจ้าได้เลย เช่น https://chatgpt.com (ChatGPT) https://claude.ai/ (Claude) หรือ https://gemini.google.com (Gemini) มีทั้งแบบฟรีและเสียตังค์ แล้วแต่ว่าอยากใช้งานโมเดลไหน
Plugin กับ CAT Tools ถ้าอยากได้คำแปลจากทั้ง MT และ LLM ในคราวเดียว Trados และ MemoQ ได้เปิดอ็อปชั่นนี้ให้นักแปลแล้ว โดย Trados ใช้ plug-in ที่ชื่อ AI Professional ไว้เรียกโมเดลของ OpenAI ส่วน MemoQ นั้นใช้ plugin จาก Custom.MT ซึ่งเป็นตัวกลางไว้เรียกใช้ LLM ที่เราชอบหลายโมเดลพร้อมกันได้อย่างอิสระ (OpenAI, Gemini, Claude ฯลฯ) ทั้งสอง plug-in เปิดให้เขียน prompt เองหรือใช้ prompt ที่มีอยู่แล้ว
API + Prompt Engineering LLM ไม่ได้เปิดให้ใช้งานบนเว็บไซต์ตัวเองอย่างเดียว เราสามารถเรียกใช้งานผ่าน API ได้ โดยค่าบริการจะคิดแยกต่างหากจากค่าบริการแบบปกติ เช่น ChatGPT Plus อาจจะคิดค่าบริการที่ US$21.40/เดือน (เมษ. 2025) แต่ถ้าเรียกผ่าน API จะคิดแยกที่ $2.0 / 1M tokens (GPT-4.1, เมย. 2025) นอกจากนี้ บริษัทเทคฯ หลายเจ้ายังนำไปโมเดลเรือธงไปพัฒนา API ของตัวเองต่อเพื่อให้ตอบโจทย์กับงานแปล เช่น Phrase Language AI (โดย Phrase) และ MemoQ AGT (โดย MemoQ) ทั้งสองเจ้าใช้โมเดล LLM ไว้สร้างคำแปลแต่ยังคงนำ TM มาคุมคุณภาพงานแปลอยู่ผ่าน RAG (Retrieval-Augmented Generation) เพื่อให้โมเดลเรียนรู้รูปแบบภาษาจากงานแปลเก่าๆ ของเรา ขณะเดียวกันก็เสนอคำแปลทีี่สละสลวย เป็นธรรมชาติอันเป็นจุดเด่นของ LLM
เว็บแอปเฉพาะทาง/Aggregator บางครั้งเราอาจจะไม่แน่ใจว่าควรใช้ LLM ตัวไหนดี จึงมีเหล่าเว็บ "โบรกเกอร์" หรือ Aggregetor เป็นตัวกลางรวบรวมบริการโมเดลต่างๆ ไว้เสร็จสรรพที่เดียว เช่น inten.to และ Cutom.MT บางเจ้าอาจะพัฒนาแพลตฟอร์มเฉพาะทางไว้ให้บริการลูกค้าโดยตรง เช่น Deepseek ที่พัฒนา DeepL Write เพื่อใช้กับ "งานเขียน" โดยตรง ไปลองเล่นกันดูนะคะ
ข้อดี/ข้อเสียของ LLM 👍👎
ถึง LLM จะแปลได้ค่อนข้างดี บางครั้งดีกว่า Machine Translation ด้วยซ้ำ แต่ก็ยังมีข้อจำกัดอยู่
👍ข้อดี | 👎ข้อจำกัด |
เข้าถึงง่าย แค่มีอินเตอร์เน็ท ก็ใช้ได้แล้ว | อาจแปลผิดถ้าไม่ระบุ prompt ชัดเจน |
แปลเร็ว แค่ใส่ prompt ก็แปลได้แล้ว | ไม่รู้ศัพท์เฉพาะทางถ้าไม่มี TM/Termbase |
ปรับโทนภาษาสวย ข้ามข้อจำกัดด้านวัฒนธรรม | ขาด consistency ถ้าแปลเอกสารยาว บางครั้งแปลขาดหรือเกิน |
เรียนรู้ได้ไว | มีความเสี่ยงเรื่องข้อมูลรั่วไหล |
สำหรับนักแปล/นักอยากแปล: เริ่มต้นใช้ LLM ยังไงดี
เห็นประโยชน์ของ LLM แล้วอยากเริ่มใช้งาน เริ่มต้นง่ายๆ กับ 4 ขั้นตอนดังนี้
สมัครใช้งาน เพียงแค่กรอกอีเมล ก็ใช้งานได้ฟรี
ChatGPT https://chatgpt.com
Claude https://claude.ai/
Gemini) https://gemini.google.com
เริ่มจากการให้ LLM ช่วยแปลย่อหน้าเล็ก ๆ ก่อน อย่าลืมเช็คให้เรื่องลิขสิทธิ์และเงื่อนไขการจ้างงานว่าสามารถใช้ AI/LLM เครื่องมือช่วยแปลได้หรือไม่
ลองเปรียบเทียบ output จาก LLM หลายๆ เจ้าดู โดยป้อน prompt เดียวกัน
หาข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการเขียน Prompt ที่ดี บทความหน้าเราจะมาแชร์เทคนิคการเขียน prompt ที่ดี แปลได้สละสลวย โดนใจทุกคนกันค่ะ
ทิ้งท้าย
LLM ถือเป็น Machine Translation คลื่นลูกที่ 4 เป็นผู้ช่วยที่เก่งมาก แต่ไม่ใช่เครื่องมือวิเศษ มนุษย์ยังมีบทบาทสำคัญในกระบวนการแปล ถ้าเข้าใจข้อจำกัดและใช้เป็น LLM จะช่วยเสริมพลังนักแปลได้จริง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเสนอคำแปล ร้อยเรียงประโยค ค้นหาข้อมูล บทความหน้าเราจะมาดู “วิธีเขียน prompt” ให้แปลออกมาแบบเทพ ๆ กัน
